Als verdriet je hart verlamt; de impact van rouw en verlies op je gezondheid

Wat is het gebroken-hartsyndroom?

Bij een groot verlies of een ingrijpende gebeurtenis maakt je lichaam plotseling grote hoeveelheden stresshormonen aan, zoals adrenaline en noradrenaline. Deze hormonen zijn nuttig in acute stresssituaties (ze bereiden je voor om te vechten of vluchten), maar wanneer ze in te hoge concentratie vrijkomen, kunnen ze giftig zijn voor je hart.

Het gevolg: de linkerhartkamer, de pomp die het bloed door je lichaam stuwt, raakt tijdelijk verlamd en werkt veel minder krachtig. Op een echo lijkt het hart dan op een Japanse viskruik (tako tsubo), vandaar dat artsen het ook wel het tako-tsubo-syndroom noemen.

De meeste mensen herstellen volledig binnen dagen tot weken, maar in enkele gevallen kan het leiden tot ernstige complicaties of zelfs overlijden.

Signalen die je niet moet negeren

Een rouwproces of periode van intense stress gaat vaak gepaard met lichamelijke klachten. Veel mensen herkennen deze symptomen niet of zien ze als “gewoon verdriet”. Toch zijn dit signalen dat je hart extra aandacht nodig heeft:

• Vermoeidheid en uitputting – je energie lijkt op.

• Slaapproblemen – slecht inslapen of vaak wakker worden.

• Misselijkheid of duizeligheid – je lichaam is ontregeld.

• Pijn op de borst of benauwdheid – lijkt op een hartinfarct.

• Hoofdpijn en spierpijn – door voortdurende spanning.

👉 Herken je deze klachten, vooral pijn op de borst of benauwdheid? Zoek altijd medische hulp. Het is beter om een keer te veel gecontroleerd te worden dan te laat.

Wie loopt het meeste risico?

Het gebroken-hartsyndroom komt het vaakst voor bij vrouwen boven de zestig jaar. Hun kans om eraan te overlijden is zelfs 41% hoger dan bij mannen. Dat verschil hangt samen met hormonale veranderingen na de overgang en een hogere kans op hart- en vaatziekten.

Maar ook jongere mensen kunnen het syndroom krijgen, zeker als er sprake is van:

• langdurige stress, angst of depressie;

• een plotseling verlies of ingrijpende gebeurtenis;

• chronische lichamelijke overbelasting.

Wat kun je zelf doen?

Stress is niet volledig te vermijden, maar je kunt je lichaam en hart wél sterker maken. Dit zijn bewezen strategieën die je hart beschermen:

1. Zorg voor dagelijks bewegen

Cardiotraining (zoals wandelen, fietsen of zwemmen) in combinatie met lichte krachttraining houdt je hart- en vaatstelsel sterk.

2. Eet hartvriendelijk

Een mediterraan voedingspatroon – rijk aan groenten, fruit, noten, volkorenproducten, olijfolie en magere eiwitten – verlaagt het risico op hartproblemen aanzienlijk.

3. Houd je cijfers in de gaten

• BMI onder 25

• Buikomvang onder 80 cm (vrouwen) of 94 cm (mannen)

• Bloeddruk: <120/80 mmHg

• Cholesterol: <5 mmol/l

• Hartslag in rust: 50–95 slagen per minuut

4. Leer stress reguleren

Ademhalingsoefeningen of simpelweg voldoende slaap en ontspanning zijn geen luxe maar noodzaak.

5. Zoek steun

Praat met vrienden, familie of een professional. Sociale steun vermindert stress en helpt je hart letterlijk gezonder te blijven.

Wat je hieruit kunt leren

• Stress en emoties zijn niet alleen mentaal, maar óók lichamelijk.

• Een gebroken hart is meer dan een metafoor. Bij overbelasting kan je hart daadwerkelijk verlammen.

• Herken signalen op tijd. Klachten zoals pijn op de borst of extreme vermoeidheid moet je serieus nemen.

• Leefstijl is je beste bescherming. Gezond eten, bewegen en stressmanagement zijn de sleutel tot een sterk hart.

Het gebroken-hartsyndroom laat zien hoe nauw emoties en lichaam met elkaar verbonden zijn. Stress en verdriet kunnen je hart letterlijk uit balans brengen, maar gelukkig kun je veel doen om het risico te verkleinen. Investeer in een gezonde leefstijl en wees alert op signalen die je lichaam je geeft. Want een sterk hart is niet alleen een kwestie van spieren en vaten, maar ook van rust, balans en zorg voor jezelf.

Bronvermelding

Dit artikel is geïnspireerd op een publicatie in AD De Dordtenaar (23 september 2025), geschreven door Elleke van Duin.